Nazwy miejscowości i ich pochodzenie - dawne i współczesne interpretacje

Pochodzenie nazwy Koszęcin

1. Według ludowych przekazów wiąże (się) nazwę Koszęcina z księciem Gosławem Koszęckim, legendarnym właścicielem tej miejscowości.

2. Według legendarnych przekazów, nazwa Koszęcin wywodzi się i ma związek z zajęciami pradawnych mieszkańców tej miejscowości, którzy na potrzeby książęcego (opolskiego) dworu, a także na potrzeby okolicznej ludności wyplatali wiklinowe kosze.

Henryk Borek, znany górnośląski językoznawca pochodzący z Kalet nazwę Koszęcin wywodził od nazwy osobowej Koszęta – Konstanty.

Koszęcin to syn ojca nazywającego się Koszę, Koszę to mały Koch. (1)

Według opowiadania naszych przodków (...) w Koszęcinie dawniej były bagna, nad którymi wyrastały dziko różne zarośla i drzewa, tam one się zestarzały, poprzewracały do wody (...). Na wzgórzu pomiędzy tymi bagnami osiedlili się nasi przodkowie, a panem ich był Gosław Koszęński. Bardzo mało musiało być tej ludności w Koszęcinie, ale już wówczas zajmowali się uprawą roli, karczowali dzikie zarośla, hodowali bydło, do zaprzęgu używali woły, a że tych zarośli musiało być bardzo wiele, a między nimi wikliny, z których nadały się do wyrobów koszów,  toteż wyrabiano wiele koszów, które były wywożone na sprzedaż, od tego też nazwa Koszęcin pochodzi.

Wiklinowe kosze z Koszęcina Podania ludowe zebrane przez J.Ulfika (rękopis)(2) 

Nazwa siedziby gminy - według ludowych przekazów - wywodzi się od nazwiska pierwszego właściciela Koszęcina, legendarnego księcia Gosława Koszeńskiego. (j.w) 

Twierdzi się także, że ma ona związek z rękodziełem uprawianym przez naszych przodków - wyplataniem koszy.(j.w)

W (...)dokumencie, wspomnianym przez proboszcza sadowskiej parafii Karola Urbana, parającego się także historią, zamieszczone było następujące zdanie: „znajduje się tam wieś wzmiankowana już w latach 1250-1275, która nosi nazwę Kossentini vel Constantini willa".(czy w: Scriptores rerum silesiacarum, Tom 2 ?)

W roku 1410 – według źródeł archiwalnych przechowywanych w dawnym archiwum w Dobrodzieniu - Koszęcin jest nazywany Constantin. 

Ksiądz J.Gregor w piśmie do proboszcza Sadowa twierdzi, że Koszęcin w XVII wieku miał nosić także nazwę Gościencin. Autor dowodził, że nazwa ta pochodzi od „gościa” lub „gościnności”. 

Roździeński w „Officinie" umieszcza niektóre huty na „koszeckim gruncie", zaś prawie we wszystkich dokumentach austriackich, pruskich i niemieckich Koszęcin nazywany bywał Koschentin. Taką nazwę zachowała wieś również w latach wojny 1939 - 1945, kiedy to ziemię śląską włączono do rzeszy niemieckiej. 

Z tej krótkiej analizy nazewnictwa Koszęcina na przestrzeni minionych wieków można wnioskować, że miejscowość najczęściej nazywana była Koschentin, lub Koszęcin. (3)  

W ogłoszeniach zamieszczanych w gazecie KATOLIK pojawia się nazwa Koszentyń. (4)

Nazwa miejscowości Koszęcin kojarzona jest również z kosą - narzędziem używanym na terenie rolniczym i wykonywaną nią czynnością koszenia pól i łąk. Taka interpretacja była podstawą części pierwszego projektu herbu naszej gminy: (...) propozycją, opracowaną przez dr Małgorzatę Kaganiec i Romualda Kubiciela było umieszczenie w polu błękitnym zamku srebrnego z kluczem wiolinowym złotym w bramie, obok kosy ostrzem w dół i prawo i kłosa złotego. Godła miały nawiązywać do nazwy gminy (kosa), koszęcińskiego zamku, Zespołu Pieśni i Tańca Śląsk (klucz wiolinowy) i rolnictwa (kłos). (5)

Na warsztatach z budowy produktu regionalnego zapytałam dr Janusza Majewskiego specjalistę od ofert turystycznych obszarów wiejskich z czym kojarzy mu się Koszęcin oprócz Zespołu "Śląsk". Odpowiedział niekonwencjonalnie: - z koszulami.

Interesujące jaki pomysł na interpretację składników nazwy naszej miejscowości (ko-szę-cin) mieli by artyści Wytwórni Dźwięków Trrrt.

Bibliografia:
1.Bernard Szczech W kręgu górnośląskich podań i legend. Biały Śląsk.
2.Joanna Świtała – Mastalerz O duchach, strzygach, utopcach… „Spichlerzowe” podania i legendy
3. z : Jan Myrcik Gmina Koszęcin i jej patron Walenty Roździeński
4. Piotr Kalinowski Co pisał KATOLIK o okolicach Koszęcina w latach 1870 - 1925 
5. Herb gminy Koszęcin