Związek Strzelecki był jedną z wielu organizacji jakie działały w Koszęcinie w okresie międzywojennym.
Jak możemy przeczytać w prasie oddział koszęciński został założony w 1933 roku. Prezesem zarządu przez cały okres działalności był Paweł Pietruszka.
Strzelcy prowadzili działalność wychowawczą, edukacyjną i kulturalną, a członkowie Związku brali udział w różnych wydarzeniach społeczno - patriotycznych w Koszęcinie i w powiecie.
Oddziały Związku Strzeleckiego działały również w innych miejscowościach obecnej gminy Koszęcin.
Rok 1933
Nr 36
Koszęcin. W ostatnich dniach odbyło
się w Koszęcinie przedstawienie teatralne, połączone z zabawą taneczną,
zorganizowaną przez nowo utworzony Oddział Związku Strzeleckiego przy bardzo
licznym udziale społeczeństwa miejscowego i okolicy.
Rok 1934
Nr 55
Strzebiń.
Od czasu otwarcia nowej
świetlicy Oddział Związku Strzeleckiego w Strzebiniu wykazuje bardzo żywą
działalność. Świetlica – to ognisko pracy wychowawczej w kierunku obywatelsko –
państwowym, gromadzi 3 razy tygodniowo młódź strzelecką. Miło jest również
stwierdzić, że do świetlicy tej zaglądają coraz szersze rzesze społeczeństwa.
Nr 140
Wieczory świetlicowe przy
ognisku w powiecie lublinieckim.
Jedną z form pracy
oświatowej, która się obecnie cieszy powodzeniem na terenie powiatu lublinieckiego
są tzw „Wieczory świetlicowe przy ognisku” organizowane przez inspektorat
szkolny przy współpracy grona nauczycielskiego i przodowników świetlicowych
przeszkolonych w bieżącym roku na 2 kursach. Celem nawiązania stosunków
sąsiedzkich i towarzyskich biorą w nim udział organizacje młodzieży (Zw
Strzelecki, Tow Młodych Polek, Młodzież Powstańcza) sąsiadujących miejscowości,
występując z odpowiednim programem. Na program tych „wieczorów” składają się
śpiewy rozpoczynające się pieśnią „Płonie ognisko i szumią knieje ...”, gawędy,
które wygłasza p Hulek Piotr, instruktor oświatowy, występ zespołów muzycznych,
inscenizacje pieśni, tańce regionalne, monologi humorystyczne, dialogi, itp. Do
najbardziej udanych należy zaliczyć „wieczór świetlicowy” w Strzebiniu i
Wierzbiu. W Strzebiniu przygotowali go pp Ostrowski, Kolczycki i Lachman,
przodownik świetlicowy. Szczególnie wyróżniła się orkiestra Związku
Strzeleckiego i występy wymienionych panów z monologami i dialogami W Wierzbiu
przygotowała p Krzyżowska. Wypadł on szczególnie efektownie. Młodzież w
pokaźnej liczbie wyruszyła z oryginalnemi lampionami, wykananemi przez nią
samą, do ogniska. Tam wykonano szczególnie pięknie taniec śląski „Gołąbek” i
zainscenizowano kilka pieśni.
Nr 343
Powiatowy zjazd NChZP w
Lublińcu.
9 grudnia br odbył się w
Lublińcu walny zjazd delegatów NChZP powiatu lublinieckiego. Po zagajeniu
zjazdu przez prezesa powiatowego p Pawła Golasia – wybrano przewodniczącym
zjazdu p posła Zientka. Zebrani wysłali telegramy do P Wojewody dr Michała
Grażyńskiego i prezesa BBWR pułk Walerego Sławka.
Zkolei p starosta Biolik w
obszernem sprawozdaniu przedstawił wykonane prace na terenie powiatu
lublinieckiego i planowane prace na rok przyszły. Ze sprawozdania tego wynika,
że udało się w znacznej mierze przyjść z pomocą bezrobotnym przez zatrudnienie
ich przy budowie dróg i mostów. Przy tych robotach mieli również możność
zarobkowania rolnicy, dokonując zwózki materiałów budowlanych. Wybudowano nową
szkołę w Herbach Śląskich, a kończy się budowa szkół w Lublińcu i Koszęcinie.
Wzdłuż całego powiatu przeprowadzono przewody wysokiego napięcia prądu
elektrycznego tak, że gminy Sadów, Wierzbie, Strzebiń i Piasek przystępują już
do korzystania z elektryfikacji powiatu. Po ukończeniu rozpoczętych dróg
powiatowych będą budowane drogi gminne. W dziedzinie oddłużenia rolników i
przyjścia im z pomocą w formie udzielania porad na temat prowadzenia
gospodarstw rolnych trwa akcja bez przerwy. W życiu organizacyjnym i pracy
społecznej stwierdza p starosta znaczne ożywienie.
W dalszym ciągu składają
sprawozdania: prezes powiatowy NChZP p Golaś oraz przedstawiciele organizacji
współpracujących z NChZP. W imieniu Związku Powstańców Śląskich przemawiał p
Opiełka, Towarzystwo Polek p Tyranowa, Zw Rezerwistów p Augustyn, Zw Oficerów
Rez p mgr Smoła, Zw Strzeleckiego p Lamel, Zw Rzemieślników p Jeziorowski, Zw
Obr Kresów Zach i nauczycielstwa p inspektor Hollek.
Potem nastąpiły sprawozdania
sekretarza NChZP, przewodniczącego komisji gospodarczej przy zarządzie
powiatowym, skarbnika, komisji rewizyjnej i lustracyjnej.
W dyskusji nad
sprawozdaniami głosu nikt nie zabierał, uchwalono jednogłośnie udzielić
ustępującemu zarządowi absolutorium.
W imieniu GKW przemawiał
sekretarz generalny p red Tadeusz Kopeć na temat polityki gospodarczej i
zagranicznej Rządu Marszałka Piłsudskiego i programu pracy w NChZP.
O uchwalonych przez Radę naczelną zmianach w statucie
referował przewodniczący zjazdu p poseł Zientek.
Następnie podano delegatom
do wiadomości proponowaną zgodnie przez prezesów okręgowych listę osób,
mających wejść do zarządu. Propozycję delegaci przyjęli jednogłośnie i tem
samym wybrali nowy zarząd powiatowy NChZP w następującym składzie: pp dyr Cyran
Emil, Skop Franciszek, Gawlik Antoni, Skop Robert, Maryniak Antoni, Musialik
Karol, Ociepko Marjan, Jeziorowski, dyr Tyran. Prezesa zarządu powiatowego mianuje
GKW. Do komisji rewizyjnej wybrano: pp Maronia Alojzego, Augustyna Teodora,
Kowalca Karola.
W wolnych wnioskach p Mokros
z Lubecka wyraża podziękowanie p staroście za starania w gospodarowaniu na
terenie powiatu, p Golasiowi i p Ociepce za organizowanie pożytecznych zebrań.
P Jeziorowski twierdzi, że
Rada miasta Lublińca powinna być rozwiązana, ponieważ dzisiaj obywatele
Lublińca chcieliby tam innych przedstawicieli
W zakończeniu p poseł
Zientek przypomina zebranym wybory samorządowe sprzed 15 laty, kiedy to lud
śląski zadokumentował swoje polskie oblicze, tak i dziś należy brać udział w
wyścigu pracy przy budowie Państwa Polskiego.
Nr 357
Gwiazdka strzelecka.
22-go bm oddział ZS w
Koszęcinie pod przew p prezesa Pietruszki urządził gwiazdkę dla czynnych
członków oddziału. Przy licznym udziale i bardzo miłym nastroju odśpiewano
kilka kolend. W imieniu oddziału przemówił prezes p Pietruszka życząc „Wesołych
Świąt” i „Dosiego Roku”. Następnie obdarzono członków skromnymi upominkami. W
imieniu członków p Kwapis złożył p prezesowi jak i całemu Zarządowi
podziękowanie za tak miłą gwiazdkę wznosząc okrzyk na cześć prezesa oraz
Zarządu Oddziału.
Rok 1935
Nr 80
Uroczystości imieninowe w
Koszęcinie.
18 marca rozpoczął się
capstrzyk przy współudziale wszystkich polskich organizacji Po capstrzyku
nastąpiło zapalenie ogniska i okolicznościowe przemówienie oraz występy związku
strzeleckiego. 19 marca urządziła szkoła pod przewodnictwem kierownika
Czarneckiego poranek z przedstawieniem teatralnym dla dzieci, zaś wieczorem w sali
p Wieszołka akademię z występami dzieci, strzelców i chórów „Paderewski” oraz
„Lutnia”.
Nr 97
Z obozu strzeleckiego w
Koszęcinie.
Odbyło się w tych dniach w
świetlicy Związku Strzeleckiego miesięczne zebranie Związku Strzeleckiego pod
przewodnictwem prezesa p Pietruszki, na którym wygłosił obszerny referat na
temat nowo uchwalonej konstytucji p kierownik szkoły Czernecki. Referat został
przyjęty hucznymi oklaskami. Następnie wygłosił p Pietruszka okolicznościowe
odczyty.
Nr 351
„Gwiazdka” u strzelców w
Koszęcinie.
W ostatnich dniach odbyło się tu zebranie miesięczne Związku
Strzeleckiego przy bardzo licznym udziale członków. Zebraniu przewodniczył
prezes oddziału p Pietruszka, który też między innymi wygłosił odczyt.
Uchwalono również urządzić 23 bm w świetlicy „gwiazdkę” w czasie której
obdarzeni zostaną wszyscy członkowie czynnik oraz oddział „Orląt”.
Rok 1936
Nr 15
Doroczne walne zebranie
Związku Strzeleckiego w Koszęcinie.
Ostatnio odbyło się walne
zebranie Związku Strzeleckiego w Koszęcinie pod przewodnictwem prezesa
powiatowego Komendanta Straży Granicznej Matuszewskiego. Ustępujący prezes
oddziału Pietruszka złożył obszerne sprawozdanie ze swojej działalności w
ostatnim roku. Po odczytaniu sprawozdań wygłosił dłuższe przemówienie prezes
powiatowy p Matuszewski. Na wniosek komisji matki wybrany został ponownie
jednogłośnie prezesem naczelnik gminy Pietruszka. Dalej weszli do zarządu pp:
Śmigiel, Famuła, Pietrucha, Czarnecki, Czaja, Muszalik, Krus. Komendantem
został p Karmański. Komisja Rewizyjna: Rzepka, Naczyński, Wolny i Manjura.
Nr 18
Ze Związku Strzeleckiego.
Związek Strzelecki oddział w Koszęcinie odbył dnia 12 bm
(stycznia) walne zebranie. Wybrano nowy zarząd w osobach pp; Paweł Pietruszka –
prezes, Władysław Śmigiel – zastępca, Famuła Jan – sekretarz, Pietrucha Jan –
skarbnik, kierownik szkoły Czarnecki Michał – referent wychowania
obywatelskiego i Karmański J – komendant.
Nr 339
Wrócili z podroży dookoła
Polski.
W tych dniach wrócili do
Koszęcina pp Aleksander Mazur, członek Związku Powstańców Ślaskich i Paweł
Słodczyk, członek Związku Powstańców Śląskich, którzy dnia 3 maja br wyruszyli
pieszo w podroż dokoła Polski. Dzielni podróżnicy wszędzie gdzie zagościli
spotykali się z serdecznem przyjęciem tak ze strony władz jak i społeczeństwa.
PP Mazur i Słodczyk noszą się teraz z zamiarem wydania książki, w której
podzielą się wrażeniami ze swej podróży.
(prawdopodobnie błąd redakcji - Paweł Słodczyk był członkiem Związku Powstańców Śląskich, zaś Aleksander Mazur - członkiem Związku Strzeleckiego)
Rok 1937
Nr 112
Impreza Związku
Strzeleckiego.
W Koszęcinie Związek
Strzelecki odegrał w niedzielę (18 kwietnia) krotochwilę
pt „Jak kapral Szczapa wykiwał śmierć”. Po przedstawieniu odbyła się zabawa
taneczna.
Rok 1938
Nr 147
Zlot młodzieży świetlicowej
powiatu lublinieckiego.
W Koszęcinie odbył się zlot
młodzieży świetlicowej powiatu lublinieckiego przy udziale 800 młodzieży. Zjazd
poświęcony był zagadnieniom morskim i kolonialnym, zgromadził prócz
reprezentantów władz ponad 2000 publiczności. Przed szkołą uformował się pochód
świetliczan z 2 orkiestrami (firmy Natronag Kalety i garbarni w Mochali), na
czele którego na ozdobionych rowerach jechali strzelcy, dalej młodzież w
strojach regionalnych oraz wozy – okręty. Przez wieś udano się na pięknie
udekorowane boisko gdzie przed przedstawicielami władz odbyła się defilada.
Zjazd otworzył inspektor Holek witając starostę dr Riessa i wielu gości, i
podkreślił, że dzięki systematycznej 3 letniej pracy świetlicowej młodzież
poszczycić się może pięknym dorobkiem w tej dziedzinie. Nastąpiły popisy
poszczególnych zespołów: recytacje i widowisko legionowe „Z pieśnią żołnierską
w bój”. Był to najlepszy punkt programu, w którym wzięło udział 150 wykonawców
z kilku zespołów świetlicowych. Po pieśniach marynarskich, recytacje i
inscenizacji wykonano tańce kaszubskie nagrodzone oklaskami. Zlot zakończyło
przemówienie starosty dr Riessa, w którym podkreślił wysiłki instruktorów i
wykonawców. Impreza ta była dla mieszkańców Koszęcina i okolicy wielkim przeżyciem
i pozostawi na długo w pamięci niezatarte wrażenia.
Nr 115
Ofiara dzieci lublinieckich.
Dzieci klasy VIA szkoły
powszechnej nr 1 w Lublińcu zebrały 120 zł i przesłały je do rąk Marszałka
Edwarda Śmigłego – Rydza jako dar na FON. Odbywa się też obecnie wśród dzieci
szkół powszechnych w Lublińcu zbiórka pod hasłem „nasza szkoła – naszemu
pułkowi”.
Poniżej podajemy treść listu
przesłanego do Marszałka Śmigłego – Rydza przez dzieci szkoły nr 1 w Lublińcu.
Kochany Panie Marszałku.
My, niżej podpisane, dzieci
klasy VIA szkoły powszechnej nr 1 w Lublińcu na Śląsku meldujemy Ci złożenie
120 zł na Fundusz Obrony Narodowej. Kwotę tę, powstała z naszych drobnych
oszczędności i z rezygnacji z zamierzonej wycieczki do Warszawy, składamy z
całego serca do Twoich rąk, chcąc dać dowód, że i my, śląskie dzieci, pragniemy
silnej i potężnej Armii Polskiej. Niech żyje kochana Armia Polska!
W powiecie lublinieckim
złożono na FON następujące ofiary: Wydział Powiatowy w Lublińcu 2000 zł, Zarząd
Powiatowy Związku Rezerwistów Lubliniec 50 zł, Związek Powstańców Ślaskich
grupa Lubliniec 100 zł, Tartak parowy w Herbach Ślaskich 1000 zł, Gmina Kalety
1000 zł, Zarząd Powiatowy Związku Strzeleckiego (zebrane na walnym zjeździe) 93
zł, Kierownictwo szkoły Koszęcin (zebrane w szkole) 55 zł, Gimnazjum i Liceum w
Lublińcu ofiaruje (nauczyciele i uczniowie) 1000 zł, Związek Polskich Samorządowców,
Rzemieślników i Przemysłowców Lubliniec 310 zł, Zakład dla niepoprawnych
przestępców Lubliniec 25 zł, Katolickie Stowarzyszenie Mężów Lubliniec 130 zł,
Rodzina Urzędnicza Lubliniec 100 zł, Robotnicy Dworu Lipie 56 zł, Związek
Podoficerów Rezerwy Lubliniec (od członków) 59,50 zł, Gmina Koszęcin 50 zł,
Organizacje na terenie Koszęcina 145 zł, Bank Ludowy Lubliniec 100 zł, Służąca
domowa Cichoń Marta 50 zł, Solidacja Mariańska uczniów Państwowego Gimnazjum
100 zł, Związek Powstańców Ślaskich Zarząd Powiatowy 1000 zł, Towarzystwo Polek
Kalina 47 zł, Towarzystwo Polek Lubliniec 200 zł, Towarzystwo Polek Kalety 407
zł, Towarzystwo Polek Zielona 53 zł, Towarzystwo Polek Hadra – Mochała 69,10
zł, Towarzystwo Polek Kochcice 3,50 zł, Towarzystwo Polek Kuczów 20 zł.
Ponadto złożono ofiary w
przedmiotach wartościowych: Fajgle blacharz obligacje pożyczki narodowej na 50
zł, Gmina Strzebiń obligacje pożyczki narodowej na 550 zł, Dr Bardzik
Franciszek Lubliniec: 1 zegarek, 3 monety srebrne po 5 koron austriackich i 1
monetę srebrną 2 korony austriackie; Tarkowski Czesław Woźniki: 1 srebrną
papierośnicę, 1 srebrną cygarniczkę, 1 srebrną spinkę mankietową; Szulman Ala i
Samuel Lubliniec: 1 złota obrączka; Mokros Piotr Lubecko: 1 obligację pożyczki
narodowej na 100 zł; Drzewiecki Janusz Lubliniec: 3 monety srebrne;
Ogólnopolski Związek Podoficerów Rezerwy Koło Lubliniec: 329 monet srebrnych i
krzyżyk srebrny, 3 różne części srebrne do zegarka; Bartoś Zuzanna wdowa
Lubliniec: 8 srebrnych monet; Dubowski Julian dyrektor biura Lubliniec: 2
srebrne monety i medal srebrny; Powszechna Miejscowa Kasa Chorych Lubliniec:
obligację na pożyczkę narodową na 1000 zł; Wojtas Emil Lubliniec 16 monet
srebrnych; Tałaj Jan i Krynia Kochanowice: 5 srebrnych monet po 1 rublu.
I
na koniec ciekawostka. Czyżby Paweł Słodczyk – piechur, członek Związku Strzeleckiego był jednym z doborowych strzelców-kłusowników?
Rok 1937
Nr 279
„Było nas czterech”.
Czterech braci Słodczyków
słynęło na cały Koszęcin z zimnej krwi i celności strzałów. Odkrywszy w sobie
ten talent postanowili zgodnie wykorzystać go nie tylko w mało atrakcyjnym
sporcie strzelania do tarczy o odznaki czy serwisy w budach cyrkowych. Czterech
strzelców nęciła szersza przestrzeń. Toteż idąc za głosem krwi zaszyli się w
gąszczach i chaszczach i pełni myśliwskich dreszczyków przywarli w zasadzce.
Gdy pierwszy rogacz zjawił się na linii strzału celna kula z flowera przebiła
mu serce. Bracia Słodczykowie obyczajem łowieckim poćwiartowali mięso, a
wspaniałe „wieńce” jako zasłużone trofea uchwalili przytwierdzić nad drzwiami
domu. - Wyprawa ta rozgłoszona echem wystrzałów zainteresowała właściciela
lasów, który daremnie głowiąc się nad rozwiązaniem kwestii wyznaczenia
strzelcowi nagrody, zaprosił do pomocy policję. Najbliższa rozprawa sądowa
wykaże, który z braci Słodczyków strzelał w rogacza w lasach Koszęcina.
źródło: Piotr Kalinowski, Wieści z okolicy Koszęcina.
Wycinki prasowe z gazety POLSKA ZACHODNIA z lat 1927 - 1939
UWAGA
szukam wszelkich informacji na temat koszęcińskiego (i okolicznych) oddziałów Związku Strzeleckiego 9i Związku Powstańców Śląskich), szczególnie z 1936 roku. Wszystkich, którzy posiadają materiały - dokumenty, fotografie czy wspomnienia lub wiedzą o takich materiałach proszę o kontakt.
Katarzyna Mańko tel. 506 919 865 , e-mail pieszo1936@zeslaska.pl lub wkoszecinie@zeslaska.pl
